Waardevolle inzichten na jaar Support after Match

Met ‘Support after Match’ zijn het afgelopen jaar 27 deelnemers begeleid tijdens hun eerste stage of baan. Met het project wil Stichting Mano nieuwkomers ondersteunen bij deze stap naar de arbeidsmarkt. “Zodat de match tussen de nieuwe Rotterdammers en hun werkgever duurzaam is”, stellen projectleiders Manar en André.

Door gesprekken te voeren met de deelnemers, werd in kaart gebracht wat er goed ging en welke obstakels nog aanpak verdienden. Manar – zelf ervaringsdeskundige als Syrische nieuwkomer – begeleidde de meeste deelnemers. Bijvoorbeeld deelnemer Azad die een baan kreeg in onderhoud van straatlantaarns in Rotterdam (links op foto boven, samen met Manar).

Uitdagingen
De ondersteuning bestond uit een heel diverse mix van maatwerk, zoals coaching, het wegnemen van praktische knelpunten, uitleg van regelgeving en het managen van verwachtingen van deelnemer en werkgever.

Achtergrond van het project is dat het vinden van een eerste baan, stage of werkervaringsplaats voor nieuwkomers een belangrijke mijlpaal is, maar toch vaak nieuwe teleurstellingen en uitdagingen oplevert. Op zo’n moment is het voor de nieuwkomer lastig om hulp te organiseren.

De casestudie die Support after Match optekende op basis van de begeleiding van deelnemers leverde de volgende inzichten op:

Grote diversiteit in uitdagingen
De cases geven een beeld van heel verschillende hobbels die er voor kunnen zorgen dat een match die vaak na veel voorbereidingen tot stand is gekomen uiteindelijk niet duurzaam is. Dat gaat van misverstanden als gevolg van taalproblemen, bureaucratische belemmeringen en focus op effecten korte termijn (bv. door geldzorgen) tot culturele verschillen, randvoorwaarden als huisvesting, acute financiële problemen en zorg om en voor familieleden en wantrouwen richting werkgevers door slechte ervaringen uit het verleden.

Managen van verwachtingen
Een deel van de support is vooral het bij elkaar brengen van de uiteenlopende verwachtingen van deelnemers (en vaak ook de contactpersoon van de gemeente) en werkgevers. Een ervaringsdeskundige die in de eigen taal, in dit geval vooral Arabisch, hierover van gedachten kan wisselen en coachen, kan hier een belangrijke bemiddelende rol spelen.

Korte versus lange termijn
Met Support after Match hielden we de focus op de positieve lange termijnopbrengsten door coaching en door belemmeringen weg te nemen. De stap naar werk wordt gezien als een stap in de goede richting om een zinvolle bijdrage te leveren, financieel onafhankelijker te worden en de taal in de praktijk te leren. Tegelijk betekent de stap naar werk nieuwe onzekerheden en is de directe opbrengst beperkt of zelfs negatief, denk aan reiskosten (niet altijd vergoed), risico van gedoe met uitkering (zeker bij uitval of beëindiging tijdelijke contracten) en minder tijd voor zorgtaken. Zeker na een lange tijd zonder regulier werk en werkritme kan de overstap pittig zijn en veel vragen van de deelnemer: mentaal en fysiek.

Problemen delen, klein houden en samen oplossen
Veel nieuwkomers dragen nogal wat ‘bagage’ met zich mee, hebben negatieve ervaringen gehad de afgelopen jaren en hebben een deuk opgelopen in hun zelfvertrouwen. Een relatief klein, oplosbaar probleem op de werkvloer of in hun privésituatie kan mede daardoor onoverkomelijk lijken voor een deelnemer en emotionele reacties oproepen. Met een vertrouwde organisatie als Mano en een ervaringsdeskundige met wie eventueel in de moedertaal kan worden gecommuniceerd, kunnen dingen in perspectief worden geplaatst en vaak samen wel worden opgelost.

Rechten en plichten, formele afspraken en juridische kennis
Met beperkte kennis van de Nederlandse taal, onbekendheid met de Nederlandse werkcultuur en een ingewikkelde Participatiewet geven formele afspraken houvast maar ook nogal wat stress. Soms wordt lang geprobeerd om verplichtingen na te komen, terwijl op de Nederlandse werkvloer vaak best wat ruimte is om er samen uit te komen. Ondersteuning bij juridische issues en ervaringskennis is waardevol gebleken.