Pleidooi voor terugkeer tolken in de zorg

Simone Goosen zal tijdens het congres de campagne ‘Tolken terug in de zorg, alstublieft!’ toelichten, die zij namens de Johannes Wier Stichting initieerde en leidt. “Met een kosteloos telefoonnummer dat alle zorg- en hulpverleners kunnen bellen voor een tolk willen we ervoor zorgen dat kinderen niet hoeven te vertalen en dat iedereen toegang krijgt tot goede zorg.”

Sinds de overheid in 2012 besloot om tolken in de zorg niet meer te vergoeden zijn mensen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen aan hun lot overgelaten. “Het belemmert de toegang tot en de kwaliteit van de zorg, en kinderen laten tolken is geen oplossing, maar een nieuw probleem”, stelt Goosen, ook betrokken bij de deelcampagne ‘Dit is een kind en geen tolk’.

Het komt voor dat een volwassene zijn oorlogstrauma of echtscheiding bespreekt met een zorg- of hulpverlener en dat een kind dan als tolk moet optreden. “Zorgverleners zouden dit niet moeten accepteren, maar ze weten vaak niet wat zij met de kwestie aan moeten. Waar moet je zoeken voor een goede tolk, en is een professionele vertaler inschakelen niet veel te duur?”

Niet naar school
De kans is groot dat het kind hier last van heeft. Het hoort dingen die het niet moet horen, het voelt zich verantwoordelijk om heel goed te vertalen, terwijl goed vertalen heel moeilijk is, én ze worden ervoor van school gehouden. “Ik vind dat zoiets niet kan bestaan in Nederland”, stelt Goosen die sinds 2001 als epidemioloog werkt voor de gezondheid van asielzoekers en statushouders in Nederland.

Zo raakte zij betrokken bij de campagnes die zij leidt vanuit de Johannes Wier Stichting die zich hard maakt voor gezondheidszorg en mensenrechten. “We zijn een kleine stichting van vrijwilligers met een goed netwerk van beroepsorganisaties van zorgverleners en Patiëntenfederatie Nederland.”

Inzet is goed landelijk beleid en de financiering van tolken in de zorg. “We willen tolken weer kosteloos beschikbaar maken. We hebben financiering nodig en zorgverleners die goed weten wanneer en hoe je een tolk inschakelt of bekend zijn met alternatieven om de taalbarrière te overbruggen.

Krachten bundelen
Het congres ‘Nieuwe Rotterdammers Denken Doen Beslissen Mee!’ ziet Goosen als een goede kans om het probleem van de taalbarrière in de zorg – een onderbelichte kwestie – met verschillende belanghebbende partijen te bespreken. “Het is belangrijk dat we mensen bijeen blijven brengen om samen te komen tot een oplossing.”

Ervaringsdeskundigen kunnen hierin een belangrijke rol vervullen, benadrukt Goosen. “Zij hebben een brugfunctie naar mensen toe die onvoldoende Nederlands spreken. Ze weten uit ervaring hoe ontzettend veel meerwaarde het heeft als je een zorgverlener goed kunt begrijpen. We kunnen leren van hun ervaringen en samen met hen bekijken hoe we dingen kunnen verbeteren. Als we onze krachten bundelen kunnen we meer bereiken bij politici en beleidsmakers.”